2024 წლის ბოლოს ჩინეთ-ყირგიზეთი-უზბეკეთის სარკინიგზო დერეფნის მშენებლობის პროექტს, საფუძველი საზეიმოდ ჩაეყარა
სამი სახელმწიფოს დამაკავშირებელი სარკინიგზო მაგისტრალის საერთო სიგრძე 486 კმ ს შეადგენს. ტრასა დაიწყება ჩინეთის ქალაქ კაშგარიდან, გაივლის ჩინეთის ტერიტორიაზე 164 კმ-ს, შემდეგ გაგრძელდება ყირგიზეთის ტერიტორიაზე, სადაც ტრასის ძირითადი ნაწილი 312 კმ-ია განთავსებული, შემდგომ 10 კმ ახალი რკინიგზა აშენდება უზბეკეთის ტერიტორიაზე და მიუერთდება უზბეკეთის არსებულ სარკინიგზო ქსელს
პროექტის ჯამური ღირებულება საინვესტიციო ხელშეკრულებით $4.7 მილიარდია, თუმცა ვარაუდობენ, რომ $8 მილიარდამდე გაიზრდება. "ჩინეთ-ყირგიზეთ-უზბეკეთის" ერთობლივ საწარმოში ჩინეთის წილი 51%-ია, ხოლო ყირგიზეთისა და უზბეკეთის - 24.5%. პროექტის დასაფინანსებლად, ჩინეთის ბანკები $2.35 მილიარდის კრედიტს გასცემენ, ხოლო დანარჩენ $2.35 მილიარდს მხარეები შემდეგნაირად გადაინაწილებენ: ჩინეთი - $1.18 მილიარდი, უზბეკეთი და ყირგიზეთი - თითოეული $573 მილიონი.
რუსეთთან მიმართ საერთაშორისო სანქიების გამკაცრებამ, რიგი საერთაშორისო კომპანიები აიძულა აღარ გამოეყენებინათ რუსეთი სატრნაზიტო ტერიტორიად. ამ თვალსაზრისით, ჩინეთს მიეცემა შესაძლებლობა განახორციელოს სავაჭრო მარშრუტების დივერსიფიკაცია, რითაც შეამცირებს არა მხოლოდ რუსეთის დერეფნებზე დამოკიდებულებას, არამედ ყაზახეთზე დამოკიდებულებასაც.
ჩინეთ–ყირგიზეთ–უზბეკეთის სარკინიგზო პროექტი ეკონომიკურად მიმზიდველია, რადგან 900 კმ-ით ამცირებს ჩინეთის პროდუქციის მარშრუტს ევროპისა და ახლო აღმოსავლეთის ბაზრებამდე, რაც ტრანსპორტირების დროს 8–9 დღით ამცირებს.
მიუხედავად ოფიციალური დაწყებისა, პროექტს პოლიტიკური, ფინანსური და ტექნიკური სირთულეები აქვს. ყირგიზეთში ანტიჩინურმა განწყობამ შესაძლოა პროექტს ხელი შეუშალოს, რადგან მოსახლეობის მხოლოდ 19% უჭერს მხარს ჩინურ ინვესტიციებს. რაც შეეხება ფინანსურ სიძნელეებს, რადგანაც სარკინიგზო მონაკვეთი გადის სამ სახელმწიფოზე, დაფინანსებაც გადანაწილებულია სამივე ქვეყანაზე. არსებობს მოსაზრება რომ, ყირგიზეთი ვერ მიიღებს ტვირთების ტრანზიტისგან იმდენ შემოსავალს რომ დაფაროს პროექტის დანახარჯები.
წინასწარი გათვლების მიხედვით, მშენებლობა 2032 წლისთვის დასრულდება.
